Ποιές εξετάσεις πρέπει να κάνει μια γυναίκα ως προγεννητικό έλεγχο πριν μείνει έγκυος και κατά τη διάρκεια της κύησης;

Από τον Γιάννης Μπιτζούνης

Η εξέλιξη της ιατρικής έχει συμβάλει σημαντικά στη πρόληψη πολλών νοσημάτων. Ιδιαίτερα όμως η πραγματοποίηση του προγεννητικού ελέγχου σε ευρεία κλίμακα είναι ζωτικής σημασίας για να αποφευχθούν προβλήματα που μπορεί να επηρεάσουν την φυσιολογική εξέλιξη μιας εγκυμοσύνης. Ο γιατρός μας Δρ. Θάνος Παράσχος απαντά σχετικά με τον προγεννητικό έλεγχο.

Τί είναι ο προγεννητικός έλεγχος; Είναι υποχρεωτικός;

Πρόκειται για εξετάσεις που γίνονται προ της σύλληψης αλλά και κατά τη διάρκεια της κύησης με σκοπό να αποκαλύψουν ενδεχόμενα προβλήματα υγείας τόσο στη μητέρα όσο και στο έμβρυο τα οποία μπορεί να επηρεάσουν την υγεία και των δύο. Επομένως είναι σημαντικός για την ασφάλεια και των δύο. Και ο πατέρας κάνει και αυτός σε κάποιες περιπτώσεις εξετάσεις προγεννητικού ελέγχου. Βεβαίως είναι καλύτερο και ασφαλέστερο να γίνεται πάντοτε προγεννητικός έλεγχος.

Για ποιό λόγο πρέπει να πραγματοποιείται; Τί μπορεί να μας αποκαλύψει;

Πραγματοποιείται διότι αποκαλύπτει προβλήματα υγείας της μητέρας και του εμβρύου και επίσης προλαμβάνει τόσο επιπλοκές της κύησης όσο και γέννηση παιδιών που πάσχουν από γενετικά νοσήματα. Δίνει σε πολλές περιπτώσεις στο γιατρό τη δυνατότητα να αντιμετωπίσει έγκαιρα τα προβλήματα που προκύπτουν.

Πότε πρέπει να πραγματοποιείται; Σε ποιές ηλικίες έχει μεγαλύτερη σημασία;

Πραγματοποιείται προ της σύλληψης αλλά και κατά τη διάρκεια της κύησης. Φυσικά οι μεγαλύτερες σε ηλικία γυναίκες έχουν ακόμη περισσότερη ανάγκη να τον κάνουν σωστά, διότι το ποσοστό προβλημάτων κύησης και επιπλοκών είναι υψηλότερο στην περίπτωσή τους. Οι πιθανότητες εμφάνισής χρωμοσωμικών ανωμαλιών όπως είναι το Σύνδρομο Down αυξάνονται όσο αυξάνεται η ηλικία της γυναίκας.

Τί εξετάσεις περιλαμβάνει ο προγεννητικός έλεγχος;

Περιλαμβάνει διάφορες αιματολογικές εξετάσεις οι οποίες περιοδικά επαναλαμβάνονται κατά τη διάρκεια της κύησης όπως Γενική Αίματος, Γενική Ούρων, Σάκχαρο, Φερριτίνη, Ομάδα Αίματος και Rhesus, Ηλεκτροφόρηση Αιμοσφαιρίνης, Τεστ Δρεπανώσεως κλπ. Επίσης αιματολογικό έλεγχο για μεταδοτικά νοσήματα όπως Ηπατίτιδα, σύφιλη Κυτταρομεγαλοϊό κ.ά. Τέλος, περιλαμβάνει μια σειρά υπερηχογραφημάτων (την αυχενική διαφάνεια στο πρώτο τρίμηνο, την εξέταση Β’ Επιπέδου στο δεύτερο τρίμηνο και το υπερηχογράφημα ανάπτυξης ή DOPPLER στο τρίτο τρίμηνο). Σε λίγες σχετικά περιπτώσεις υψηλού κινδύνου είναι απαραίτητες και επεμβατικές εξετάσεις προγεννητικού ελέγχου (λήψη τροφοβλάστης και αμνιοπαρακέντηση) προς αποκλεισμό χρωμοσωμικών και γενετικών παθήσεων του εμβρύου. Σχετικά πιο πρόσφατα, έχει προστεθεί και ο μή επεμβατικός προγεννητικός έλεγχος ( NIPT) κατά τη διάρκεια του οποίου δείγμα αίματος λαμβάνεται από τη μητέρα μετά από τις 10 εβδομάδες της κύησης και χρησιμοποιείται για την ανεύρεση εμβρυικού DNA. Αυτό γίνεται πάλι προς αποκλεισμό χρωμοσωμικών και γενετικών παθήσεων του εμβρύου.

Είναι επώδυνες;

Όχι, καθόλου.

Σχετίζεται η διενέργεια προγεννητικού ελέγχου με το ιατρικό ιστορικό της γυναίκας;

Βεβαίως, οι εξετάσεις είναι απόλυτα ανάλογες με το ιατρικό ιστορικό. Ο ιατρός κατευθύνει τον έλεγχο σε ακόμη πιο ειδικές εξετάσεις ανάλογα με τους εξατομικευμένους κινδύνους που παρουσιάζει κάθε ασθενής.

Απαιτείται κάποια δίαιτα ή κάποια προετοιμασία πριν πραγματοποιηθεί ο προγεννητικός έλεγχος;

Όχι, εκτός ίσως της νηστείας σε περίπτωση που γίνονται εξετάσεις σχετικές με το σάκχαρο.

Υπάρχει κάποιος κίνδυνος για την υγεία της εγκύου, εφόσον ο έλεγχος πραγματοποιηθεί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης;

Όχι, δεν υπάρχει. Αντίθετα, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης επιβάλλεται να πραγματοποιηθεί ο έλεγχος.