Οι γονείς, συχνά με ρωτούν πώς να τα βγάλουν πέρα με τις ευμετάβλητες και ασταθείς συμπεριφορές της έφηβης κόρης τους. Είναι ένα σοκ, όταν, το μέχρι τώρα, γλυκό κοριτσάκι σου, αρχίζει να έχει ξαφνικά ξεσπάσματα και θυμό. Τα δεκαεξάχρονα κορίτσια μπορεί να γίνουν κυκλοθυμικά, να έχουν ξαφνικά ξεσπάσματα, να φέρονται εγωκεντρικά, να επικεντρώνονται στις φίλες τους, να αντιμιλούν και να φέρονται υποτιμητικά στους γονείς τους. Βέβαια, μπορεί παράλληλα να είναι ώριμα, στοργικά και ευχάριστα, αλλά όταν έχουν τις κακές τους, φέρονται χειρότερα κι από απαιτητικά νήπια.
Τα κακά νέα είναι ότι, το σώμα μιας έφηβης κατακλύζεται από ορμόνες, η ανάγκη της να ανακαλύψει τον εαυτό της και να βρει τη θέση της στον κόσμο, υπερισχύει άλλων αξιών (όπως η οικογένεια και τα μαθήματα) και πιθανότατα δεν αναγνωρίζει πόσο σας αγαπάει και σας χρειάζεται, κι όλα αυτά γιατί, προσπαθεί πάρα πολύ να αισθανθεί «μεγάλη» κι ανεξάρτητη. Τα καλά νέα είναι ότι, αν δεχτείτε αυτή τη νέα κατάσταση και προσαρμοστείτε αναλόγως ως προς την ανατροφή τους, τα χρόνια της εφηβείας είναι η πλέον κατάλληλη εποχή για να χτίσετε μια γερή σχέση, πριν η κόρη σας ενηλικιωθεί.
Συμβουλές για γονείς
Πώς να αποφύγετε τα δράματα και να απολαύετε τα χρόνια της εφηβείας:
• Να είστε ανοιχτοί στις αλλαγές. Δε μπορείτε να της συμπεριφέρεστε σαν να είναι ακόμα παιδί. Δεν είναι ούτε σωστό, ούτε αποτελεσματικό. Αν αρχίσει να αντιδρά έντονα, σημαίνει πως ήρθε η ώρα να προσαρμόσετε το στιλ σας στα νέα δεδομένα.
• Επικεντρωθείτε στη σχέση σας και όχι στην αυστηρή πειθαρχία. Δε θα σας σέβεται, αν δεν αισθάνεται δεμένη μαζί σας. Πρέπει να παλέψετε πολύ σκληρά για να έχετε μια στενή σχέση με την κόρη σας. Μην την αφήσετε να σας απομακρύνει. Ακόμα σας χρειάζεται, κι ας μην το καταλαβαίνει. Μην αφήνετε ευκαιρίες που θα σας φέρνουν πιο κοντά να πάνε χαμένες. Αγκαλιάστε τη για «καλημέρα» κάθε πρωί, αλλά και κάθε άλλη στιγμή μέσα στη μέρα. Αγκαλιάστε τη, πριν φύγει για το σχολείο. Μπορεί να μη χρειάζεται νανούρισμα για να κοιμηθεί, αλλά ξαπλώστε δίπλα της, συζητήστε τη μέρα της ή αγκαλιαστείτε σιωπηλά. Έχω παρατηρήσει ότι, αυτή η ώρα πριν τον ύπνο, είναι για το γιό μου η ώρα που δεν αποσπάται η προσοχή του από άλλα πράγματα και είναι πρόθυμος να μου ανοίξει την καρδιά του, ανεξάρτητα από την ηλικία του.
• Είναι λογικό ένας έφηβος να θέλει περισσότερες ελευθερίες. Αν προσπαθείτε να ελέγξετε όλες τις επιλογές της, στην καλύτερη περίπτωση, πυροδοτείτε την «επανάσταση» της. Αν βρείτε κατάλληλους τρόπους να της δώσετε την ανεξαρτησία της, δε θα χρειάζεται να επαναστατεί εναντίον σας για να σταθεί στα πόδια της. Φυσικά και θα κάνει λάθη. Έτσι μαθαίνουν οι άνθρωποι. Βέβαια, δεν είναι έτοιμη να αποφασίζει για τα πάντα μόνη της. Εσύ, είσαι ακόμα ο μπαμπάς της. Το να βρεις τη χρυσή τομή, στο πόση ελευθερία πρέπει να έχει, είναι από τα δυσκολότερα κομμάτια, όταν είσαι γονιός.
• Βάλτε στο πρόγραμμα δραστηριότητες που θα σας φέρουν κοντά. Προγραμματίστε σε τακτικά διαστήματα, τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα, να πηγαίνετε μαζί για φαγητό ή απλά μια βόλτα, και εκμεταλλευτείτε αυτές τις εξόδους για να έρθετε πιο κοντά. Δε χρειάζεται πάντα να κάνετε βαθυστόχαστες συζητήσεις κι αναλύσεις. Απλά απολαύστε, ο ένας, την παρέα του άλλου. Θυμηθείτε, όσο πιο πολύ προσπαθείτε να τη συμβουλέψετε, τόσο εκείνη, αισθάνεται ότι δεν εμπιστεύεστε την ικανότητά της να βρει μόνη της λύσεις. Αντί γι αυτό, απλά προσπαθήστε να απολαύσετε την παρέα της, πραγματικά να την καταλάβετε και να δεθείτε.
• Προσπαθήστε να μπείτε στη θέση της. Καθώς την ακούτε, προσπαθήστε να μπείτε στη θέση της και προσπαθήστε να καταλάβετε ότι, όσο απλό κι αν σας φαίνεται κάτι που την απασχολεί, για την ίδια, φαντάζει σαν το τέλος του κόσμου. Το να αλλάζει το σώμα σου τόσο δραματικά, στην καλύτερη περίπτωση είναι ανησυχητικό και στη χειρότερη επώδυνο πχ οι πόνοι περιόδου και οι κράμπες. Αυτό σημαίνει πώς, ακόμα κι αν η κόρη σας υπερβάλλει, εσείς πρέπει να την καθησυχάζετε. Μπορεί, το χτύπημα στο δάχτυλό της να μη δικαιολογεί όλη αυτή τη φασαρία, αλλά σίγουρα κάτι την πονάει. Από εσάς, θέλει να «το φιλήσετε για να περάσει», ακόμα κι αν δε μπορεί να προσδιορίσει ακριβώς τι είναι αυτό που την ενοχλεί, ή δεν ξέρει πώς να το εκφράσει με λόγια.
• Βάλτε στο νου σας ότι, τα δεκαεξάχρονα κορίτσια αγχώνονται στην ιδέα της εφηβείας. Μια μελέτη, έδειξε ότι, τα αγόρια ανυπομονούν να μεγαλώσουν και να αποκτήσουν δύναμη, ανεξαρτησία και κύρος. Από την άλλη, τα κορίτσια «φοβούνται» κι αγχώνονται με στην ιδέα ότι θα μεγαλώσουν, μιας και σκέφτονται τους πόνους της περιόδου κι ανησυχούν για το αν τα αγόρια θα τις βρίσκουν αρκετά σέξι κι ελκυστικές. Οι περισσότερες έφηβες, δυσκολεύονται να εκφράσουν ανοιχτά αυτές τις ανησυχίες τους και παρόλο που έτσι νιώθουν, επιμένουν να φορούν αποκαλυπτικά ρούχα για να είναι «κούλ». Μπορεί η κόρη σας να θέλει να δείχνει σέξι και να ντύνεται προκλητικά, αλλά μέσα της ξέρει, πως δεν είναι καθόλου έτοιμη, για όλα αυτά τα βλέμματα που συγκεντρώνει πάνω της.
• Προσέξτε τις ώρες που περνά στον υπολογιστή. Πολλοί έφηβοι θέλουν να περνούν όλο και περισσότερο χρόνο στον υπολογιστή, αλλά δεν είναι και λίγες οι φορές που παθαίνουν «εξάρτηση». Καλό θα ήταν, να περιορίσετε τη χρήση του υπολογιστή και να επιτρέπετε το chat με φίλους, μόνο για λίγη ώρα και αφού η κόρη σας, έχει ολοκληρώσει η μελέτη.
• Δώστε διέξοδο στα πράγματα που την παθιάζουν. Ότι κι αν είναι αυτό που της αρέσει, και που μπορεί να «χαθεί» μέσα του, ότι κι αν είναι προστατευτικό γι αυτήν, ένα μέρος για να αισθάνεται ικανή, ένα μέρος για να σπρώχνει τον εαυτό της, ένα μέρος για να «χάνεται» μέσα του όταν τα βέλη της ανελέητης μοίρας την τρυπούν πολύ βαθιά. Της αρέσει να χορεύει; Να γράφει; Να ζωγραφίζει; Κάντε ότι περνά από το χέρι σας, για να την ενθαρρύνετε. Βέβαια, είναι πολύ σημαντικό, αυτό που την ευχαριστεί και της δίνει διέξοδο, να το διαλέξει η ίδια και να μην είναι κάτι που της το «επιβάλουν» οι γονείς της.
• Μιλήστε της για τις σχέσεις και το σεξ. Η κόρη σας διψά για πληροφορίες σχετικά με τις σχέσεις και το σεξ. Το να της μιλήσετε γι αυτά, δε σημαίνει ότι θα τη σπρώξετε να βιαστεί. Μάλιστα, συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Τα παιδιά που δεν έχουν ισχυρούς δεσμούς με τους γονείς τους, είναι αυτά, που ψάχνουν την αγάπη σε λάθος μέρος. Δε θέλετε να είναι το δικό σας παιδί, που θα κλειστεί σε μια ντουλάπα με ένα αγόρι, σε κάποιο πάρτυ και που τα άλλα παιδιά θα σχολιάζουν αυτό το περιστατικό για μήνες. Ο καλύτερος τρόπος για να προλάβετε τέτοιες καταστάσεις, είναι να της εξηγήσετε, πως τέτοια πράγματα είναι πιθανό να συμβούν και πώς η ίδια θα μπορεί να χειρίζεται τέτοιες καταστάσεις.
• Μην παίρνετε τοις μετρητοίς ότι σας λέει. Είναι πολύ συνηθισμένο, οι έφηβες να νιώθουν πως «οι γονείς μου, δε με καταλαβαίνουν». Προσπαθήστε να μην πληγώνεστε από τέτοιου τύπου δηλώσεις και γενικότερα από οτιδήποτε κάνει ή σας λέει. Τα περισσότερα δεν αφορούν εσάς, αλλά πηγάζουν από τις ορμονικές αλλαγές, από τον κατακλυσμό των συναισθημάτων, από τους παράλογους φόβους κι ανασφάλειες της, από τη μεγάλη της ανάγκη να διαμορφώσει μια ξεχωριστή προσωπικότητα και να γίνει ένα ανεξάρτητο άτομο. Γι αυτό, απλά πάρτε μια βαθιά ανάσα και προσπαθήστε να μείνετε ψύχραιμοι. Αν περάσετε στην «αντεπίθεση», θα την απομακρύνετε κι άλλο.
• Φερθείτε πολιτισμένα. Προσπαθήστε να φέρεστε όσο πιο ήρεμα γίνεται και μην περνάτε στην αντεπίθεση όταν η κόρη σας υψώνει τον τόνο της φωνής της ή ξεσπά υστερικά για κάτι. Αργότερα θα σας ευγνωμονεί γι αυτό, ακόμα κι αν τώρα δε μπορεί να το καταλάβει. Φυσικά, δεν εννοώ να επιτρέπετε στην κόρη σας, να σας συμπεριφέρεται χωρίς σεβασμό. Απλά, σας προτείνω να μην ξεσπάσετε με θυμό, αλλά να συμπεριφερθείτε με αγάπη, να προσπαθήσετε να την καταλάβετε και με ηρεμία να θέσετε κάποια όρια. Προσπαθήστε να της μιλάτε με ήρεμο τόνο, ακόμα κι αν αυτή φωνάζει. Όταν σας αντιμιλά, θυμίστε της πως «δεν επιτρέπεται να μιλάμε έτσι, ο ένας στον άλλο, σε αυτό το σπίτι» και προσθέστε «πρέπει να είσαι πολύ ταραγμένη, για να μιλάς έτσι. Τι σου συμβαίνει γλυκιά μου;». Θυμηθείτε, αν δε μπορείτε να ελέγξετε τον εαυτό σας, πώς να περιμένετε κάτι τέτοιο από την κόρη σας; Δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο από το να χάσετε το σεβασμό της.
• Να θυμάστε ότι οι έφηβοι κατακλύζονται από έντονα συναισθήματα και χρειάζονται βοήθεια για να μάθουν να τα χειρίζονται. Παραμένοντας ψύχραιμοι και ακούγοντας πραγματικά τι είναι αυτό που την απασχολεί, είναι μια χρυσή ευκαιρία για να έρθετε πιο κοντά. Θα μπορούσατε να της φωνάξετε και να απαιτήσετε το σεβασμό της, αλλά αυτό, θα έσπρωχνε την κόρη σας, ακόμα πιο μακριά. Μην ξέροντας τι να κάνουν, με όλα αυτά τα έντονα συναισθήματα που τους κατακλύζουν, οι έφηβοι, συχνά ξεσπούν στους ανθρώπους που τους νιώθουν πιο κοντά τους, δηλαδή στους γονείς τους. Αν χάσετε τον πραγματικό στόχο και αντιδράσετε με νευρά, θα χαθεί και το πραγματικό μήνυμα. Αν αντίθετα, εστιάσετε στο πώς νιώθει η κόρη σας (κι όχι στο ότι σας αντιμίλησε) και της θυμίσετε ποιά πραγματικά είναι («εσύ συνήθως είσαι ευγενική») τη βοηθάτε να κατανοήσει και να ελέγξει τα συναισθήματά της.
• Μην παραμελείτε τη σωματική επαφή. Μπορεί η κόρη σας σωματικά, να μοιάζει όλο και περισσότερο με γυναίκα, αλλά είναι ακόμα το κοριτσάκι σας και ακόμα έχει ανάγκη από σωματική επαφή μαζί σας. Αν δεν αισθάνεστε άνετα να την αγκαλιάζετε, βρείτε ένα τρόπο να διαχειριστείτε το δικό σας άγχος και συζητήστε το με κάποιον που εμπιστεύεστε. Όμως, μη στερείτε από την κόρη σας τη σωματική επαφή που όλοι οι άνθρωποι χρειάζονται. Δε θέλετε να αρχίσει να ψάχνει την αγάπη σε ένα σωρό λάθος μέρη. Είναι όπως στα αεροπλάνα, που πρέπει να βάλουμε τη δική μας μάσκα οξυγόνου πρώτα. Πρέπει να ελέγχουμε τα δικά μας συναισθήματα, γιατί τα έφηβα παιδιά μας, δεν είναι ακόμα ώριμα, ώστε να ελέγχουν τα δικά τους συναισθήματα. Περιμένουν από εμάς, να φερθούμε σαν ενήλικες και να γίνουμε πρότυπο αυτοελέγχου. Αν φεύγουμε θυμωμένοι, οι κόρες μας πληγώνονται, νιώθουν πως δεν τις καταλαβαίνουμε και αποξενώνονται. Θα μας επιτεθούν, θα δημιουργηθεί δυσαρέσκεια και η εμπιστοσύνη θα χαθεί. Αν δημιουργηθεί ένα μικρό ρήγμα στη σχέση μας και δε σπεύσουμε να το διορθώσουμε, αυτό θα ανοίξει. Αν αντίθετα, δουλέψουμε πάνω σε αυτό, πάρουμε μια βαθιά ανάσα, ζητήσουμε συγγνώμη, δώσουμε προσοχή και προσπαθήσουμε να έρθουμε πιο κοντά, τότε χτίζουμε γερές γέφυρες. Τα αναπόφευκτα μικροπροβλήματα και οι ρήξεις της καθημερινότητας, μας προσφέρουν πλήθος ευκαιριών, να τους μάθουμε τόσα πολλά: πώς να έρχονται σε επαφή με το συναίσθημα τους, πώς να διορθώνουν τα συναισθηματικά «ρήγματα», πώς να βρίσουν λύσεις σε προβλήματα, να τους δείχνουμε πως μπορούν να μας εμπιστευτούν. Ο ρόλος του γονέα, απαιτεί πολύ συναισθηματική δουλειά, ειδικά όταν μιλάμε για εφήβους. Ίσως, φαίνεται άδικο που εσύ πρέπει να δουλέψεις περισσότερο για τη σχέση με την κόρη σου, αλλά αυτός είναι στα αλήθεια ο ρόλος των γονέων. Οι κόρες μας, μπορεί να μοιάζουν με γυναίκες, αλλά έχουν πολύ δρόμο μπροστά τους μέχρι να φτάσουν σε μια συναισθηματική ωριμότητα. Είναι δουλειά μας- και προνόμιο- να της υποστηρίζουμε σε αυτή τη διαδικασία.
FAYSKORDA
Κάνετε εγγραφή στο Newsletter της Φαίης και μάθετε πρώτοι τα πιο hot νέα!
Με την εγγραφή στο Newsletter αποδέχεστε τους όρους χρήσης
