Όταν οι γονείς ανταποκρίνονται στα καθήκοντά τους αλλά και στις υποχρεώσεις που σχετίζονται με τις ανάγκες των παιδιών, τότε κι εκείνα νιώθουν ασφαλή και παρουσιάζουν ομαλή ανάπτυξη και συναισθηματική ισορροπία.
Σε μια υγιή οικογένεια οι δεσμοί αγάπης μεταξύ των παιδιών και των γονέων είναι ισχυροί.
Οι γονείς ασκούν έλεγχο και έχουν απαιτήσεις και προσδοκίες από τα παιδιά για ώριμη συμπεριφορά. Ο δημοκρατικός διάλογος χαρακτηρίζει τις σχέσεις παιδιών και γονέων και οι αποφάσεις σε μικρά και μεγάλα ζητήματα, παίρνονται μετά από έναν τέτοιο διάλογο.
Τα δικαιώματα των παιδιών αναγνωρίζονται και είναι σεβαστά από τους γονείς αλλά και τα παιδιά σέβονται τα όρια και εφαρμόζουν τους κανόνες.
Αυτό είναι το μοντέλο με το οποίο οι προσωπικότητες διαμορφώνονται υγιώς και ισορροπημένα.
Αν οι γονείς λειτουργούν αυταρχικά θέτοντας ως προτεραιότητα τη συμμόρφωση χωρίς εξήγηση (π.χ. θα το κάνεις γιατί το λέω εγώ) και αν η χρήση ποινών είναι συχνή τότε και η επικοινωνία είναι προβληματική με όλα τα επακόλουθα (χαμηλή αυτοεκτίμηση, δειλία, φόβος).
Απ’ την άλλη αν οι γονείς δεν ασκούν κανέναν έλεγχο ,παραχωρούν διαρκώς δικαιώματα και αφήνουν το παιδί μόνο του να αποφασίζει, το αποτέλεσμα θα είναι τραγικό αφού το παιδί θα διαμορφώσει μια προσωπικότητα που δεν θα έχει καμία απολύτως σχέση με όρια και κανόνες ενώ μέσα του θα επικρατεί η αντίληψη “πως όλα περιστρέφονται γύρω του”, με ό,τι αντίκτυπο μπορεί να έχει αυτό σε ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο.
Τέλος η αδιαφορία από την πλευρά των γονέων, σημαίνει απουσία απαιτήσεων και προσδοκιών με αποτέλεσμα το παιδί να βιώνει έντονη απόρριψη .
Τα παραπάνω μοντέλα ,σε συνδυασμό με τα πρότυπα συμπεριφοράς των γονέων μέσα ή έξω από την οικογένεια, συμβάλουν στην ισορροπημένη ή όχι κοινωνικοποίηση των παιδιών.
Δίκαια η οικογένεια χαρακτηρίζεται “θεμέλιος λίθος και πυρήνας της κοινωνίας” αφού
στα πλαίσια της οικογένειας, το παιδί διδάσκεται να συμβιώνει με άλλα πρόσωπα, να αντιλαμβάνεται τα συναισθήματα (sενσυναίσθηση) και να χειρίζεται καταστάσεις αποκτώντας έτσι διαπροσωπικές δεξιότητες.
